Giriş: Bir Böceğin Yaşından Fazlası
“Fındık kurdu kaç yaşında?” sorusu ilk bakışta sadece biyolojik bir merak gibi görünebilir. Ancak aslında bu sorunun ardında tarım politikaları, toplumsal cinsiyet rolleri, sosyal adalet ve çeşitlilik gibi çok daha geniş meseleler saklıdır. Fındık kurdu, Karadeniz’in üreticisi için yalnızca bir zararlı değil; aynı zamanda emeğin, eşitsizliğin ve dayanışmanın sınandığı bir semboldür. Gelin bu küçük böceğin yaşam döngüsünü, toplumun yaşam döngüsüyle birlikte düşünelim.
Fındık Kurdunun Yaşam Döngüsü: Çözüm Odaklı Bakış
Fındık kurdu genellikle ilkbaharda aktif hale gelir, fındık meyvesinin içine yumurtasını bırakır ve larvalar gelişerek ürünü içten tüketir. Bu biyolojik döngü, fındık üretiminin en büyük sorunlarından biridir. Erkeklerin analitik ve stratejik yaklaşımı burada öne çıkar: “Zararlı belli, döngüsü belli; çözüm de belli olmalı.” İlaçlama takvimleri, biyolojik mücadele yöntemleri, ekonomik zarar eşiği hesapları hep bu zihniyetin ürünü. Bu yaklaşım olmadan tarım sürdürülemez. Ancak tek başına bu çözüm odaklı bakış, işin insani ve toplumsal boyutunu eksik bırakır.
Kadınların Perspektifi: Görünmeyen Emeğin Hikâyesi
Fındık bahçelerinde mücadele sadece ilaçlama veya teknik hesaplardan ibaret değil. Kadınlar çoğu zaman tarlada, fındığın toplanmasında ve zararlılarla baş etmede aktif rol oynar. Ancak onların katkısı çoğu zaman resmi kayıtlara geçmez, görünmez emek kategorisine sıkışır. Kadınların empatik bakışı, zararlıyla mücadeleyi sadece “ürünü koruma” meselesi olarak değil; aynı zamanda “ailenin geçimini sağlama, toplumsal bağları güçlendirme” meselesi olarak görür. Onların perspektifi, fındık kurduyla savaşın sosyal adalet boyutunu görünür kılar.
Çeşitlilik: Fındık Bahçesinde Kimler Var?
Fındık üretiminde mevsimlik işçiler, farklı etnik kökenlerden, farklı coğrafyalardan gelen insanlar da yer alır. Fındık kurdunun verdiği zarar, bu işçilerin de gelirlerini etkiler. Çünkü verim düşerse, işçi ücretleri de düşer. Bu noktada çeşitlilik tartışmaya dahil olur: Zararlıyla mücadelede alınan kararlar, bahçede çalışan herkesin yaşamını belirler. Peki bu kararlar alınırken herkesin sesi duyuluyor mu, yoksa sadece büyük üreticilerin stratejik bakış açısı mı belirleyici oluyor?
Sosyal Adalet: Kimin Zararını Konuşuyoruz?
Fındık kurdu zarar verdiğinde en çok küçük üretici etkilenir. Büyük işletmeler kaybı telafi edecek kaynaklara sahiptir; küçük çiftçi ise borç ve yoksulluk döngüsüne hapsolur. Bu durum sosyal adalet meselesidir. Erkeklerin problem çözme odaklı yaklaşımı burada maliyet ve verim hesapları üzerinden hareket eder. Kadınların empati odaklı yaklaşımı ise “Küçük üretici nasıl ayakta kalır? Çocukların eğitimi bundan nasıl etkilenir? Mevsimlik işçiler adil ücret alabiliyor mu?” sorularını gündeme getirir. İki bakış birleştiğinde, fındık kurduyla mücadele sadece teknik değil, aynı zamanda toplumsal bir mücadeleye dönüşür.
Bir Böceğin Yaşından Toplumsal Yaşa
“Fındık kurdu kaç yaşında?” sorusunu teknik olarak yanıtlamak kolaydır: yaşam döngüsü mevsimseldir, birkaç ay içinde gelişimini tamamlar. Ama asıl mesele şudur: Bu küçük böceğin döngüsü, toplumdaki eşitsizliklerin döngüsünü nasıl görünür kılıyor? Eğer biz sadece zararlının yaşını, biyolojisini konuşursak; üreticilerin yaşadığı adaletsizliği, kadınların görünmeyen emeğini ve mevsimlik işçilerin kırılgan konumunu ıskalarız. Belki de esas sorumuz şu olmalı: Bizim toplumsal yapımız kaç yaşında, ve hala hangi sorunları çocukluk düzeyinde çözmeye çalışıyoruz?
Geleceğe Bakış: Dayanışma ve Ortak Çözüm
Fındık kurduyla mücadelede bilimsel yöntemler, biyolojik denge ve modern tarım teknikleri elbette gerekli. Ama toplumsal dengeyi gözetmeyen hiçbir çözüm kalıcı olamaz. Kadınların empatiyle getirdiği sorular, erkeklerin stratejik çözüm önerileriyle birleştiğinde daha kapsayıcı, adil ve sürdürülebilir bir tarım modeli ortaya çıkabilir. Dayanışma olmadan, fındık kurdunun döngüsü kadar eşitsizlik döngüsü de devam edecektir.
Birlikte Düşünelim
Sizce fındık kurdunun zararı sadece biyolojik bir mesele midir, yoksa toplumsal eşitsizlikleri de yansıtan bir ayna mı? Kadınların emeği bu mücadelede nasıl görünür kılınabilir? Küçük üreticilerin sesi nasıl daha güçlü duyulabilir?
Yorumlarda düşüncelerinizi paylaşın. Belki de fındık kurdunun yaşı üzerinden başladığımız bu tartışma, toplumun olgunlaşması için yeni bir adım olabilir.